Viêm phổi ở trẻ sơ sinh là gì?
Viêm phổi ở trẻ sơ sinh là tình trạng nhiễm trùng nghiêm trọng tại phổi, do sự xâm nhập của các tác nhân như vi khuẩn, virus, nấm, hoặc ký sinh trùng. Khi phổi bị nhiễm trùng, các đường dẫn khí nhỏ trong phổi bị viêm, sưng lên, và tiết ra nhiều chất nhầy, gây tắc nghẽn đường thở. Chính sự tắc nghẽn này làm giảm khả năng lưu thông oxy vào cơ thể của trẻ.
Các chuyên gia y tế nhấn mạnh rằng viêm phổi là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến suy hô hấp ở trẻ, khiến nhiều trường hợp cần phải đặt nội khí quản, thở máy kéo dài và phải chăm sóc khẩn cấp tại các đơn vị hồi sức tích cực (ICU). Tình trạng này đặc biệt nguy hiểm đối với trẻ sinh non, trẻ có cân nặng thấp, và làm tăng tỷ lệ tử vong trong nhóm trẻ này.
Dấu hiệu viêm phổi ở trẻ sơ sinh mà các mẹ cần chú ý
Không giống như viêm phổi ở trẻ lớn, với các triệu chứng rõ rệt như sốt cao, ho nhiều và thở rít, viêm phổi ở trẻ sơ sinh có các dấu hiệu lâm sàng mờ nhạt hơn do đường hô hấp của trẻ chưa hoàn thiện, dễ khiến bố mẹ bỏ qua. Để nhận biết bệnh sớm ở trẻ, phụ huynh cần chú ý đến các dấu hiệu viêm phổi ở trẻ sơ sinh như sau:
- Sốt nhẹ
- Ho có đờm
- Thở khò khè, thở nhanh
- Khó thở, điển hình là dấu hiệu co lõm ngực
- Trẻ thường hay quấy khóc
- Bỏ bú hoặc bú kém
- Ngưng thở hoặc tím tái, đặc biệt ở trẻ sinh non.
Vì triệu chứng ban đầu của viêm phổi dễ gây nhầm lẫn, phụ huynh cần theo dõi sát sao tình trạng của trẻ, đặc biệt khi trẻ có các biểu hiện như sốt, bỏ bú, thở nhanh,… Nếu phát hiện các dấu hiệu này, cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay để được khám và điều trị kịp thời, ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng và giảm nguy cơ tử vong.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), thở nhanh là dấu hiệu sớm nhất của viêm phổi ở trẻ sơ sinh, xuất hiện trước cả khi nghe phổi bằng ống nghe hay chụp X-quang. Phụ huynh có thể dễ dàng nhận biết triệu chứng này tại nhà bằng cách vén áo trẻ và quan sát chuyển động của lồng ngực hoặc bụng, khi trẻ nằm yên hoặc đang ngủ (không nên quan sát khi trẻ đang khóc). Cụ thể:
- Trẻ dưới 2 tháng: Thở nhanh khi nhịp thở đạt 60 lần/phút trở lên.
- Trẻ từ 2 tháng đến dưới 12 tháng: Thở nhanh khi nhịp thở từ 50 lần/phút trở lên.
- Trẻ từ 12 tháng đến dưới 5 tuổi: Thở nhanh khi nhịp thở đạt 40 lần/phút trở lên.
Phụ huynh cần lưu ý các dấu hiệu này để có thể đưa trẻ đến cơ sở y tế kịp thời.
Xem thêm triệu chứng khác: Trẻ sơ sinh bị ho do đâu ?
Cách chăm sóc trẻ sơ sinh bị viêm phổi
Viêm phổi ở trẻ sơ sinh là tình trạng nghiêm trọng, đòi hỏi phụ huynh cần chăm sóc cẩn thận theo chỉ dẫn của bác sĩ để đảm bảo sức khỏe của trẻ và tránh biến chứng nguy hiểm. Dưới đây là những cách chăm sóc đúng chuẩn khi trẻ sơ sinh bị viêm phổi.
Đưa trẻ sơ sinh đi khám đúng chỉ định và thường xuyên
Ngay khi trẻ có dấu hiệu viêm phổi, phụ huynh cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được khám và chẩn đoán. Bác sĩ có thể chỉ định kháng sinh, thuốc hạ sốt, hoặc các loại thuốc hỗ trợ khác tùy theo tình trạng của bé. Phụ huynh cần tuyệt đối tuân thủ liều lượng và thời gian sử dụng thuốc, không tự ý ngừng hoặc thay đổi thuốc mà không có chỉ dẫn của bác sĩ.
Đảm bảo chế độ dinh dưỡng hợp lý cho trẻ
Với trẻ sơ sinh, sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng chính, giúp tăng cường sức đề kháng. Nếu trẻ bị viêm phổi và có dấu hiệu bỏ bú hoặc bú kém, bố mẹ nên chia nhỏ các cữ bú, cho bé bú ít nhưng thường xuyên hơn. Việc đảm bảo cung cấp đủ lượng sữa sẽ giúp trẻ nhanh hồi phục và tránh tình trạng mất nước.
Trong trường hợp trẻ không thể bú mẹ, bác sĩ có thể tư vấn cách bổ sung dinh dưỡng bằng các phương pháp khác như sử dụng sữa công thức hoặc truyền dịch.
Theo dõi nhịp thở và nhiệt độ của trẻ thường xuyên
Phụ huynh cần theo dõi sát nhịp thở và nhiệt độ của trẻ để phát hiện kịp thời các biến chứng nguy hiểm. Nếu bé có dấu hiệu thở nhanh hơn bình thường, khó thở, hoặc sốt cao kéo dài, cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức.
- Đo nhiệt độ thường xuyên để kiểm soát sốt, đặc biệt khi trẻ sốt từ 38°C trở lên.
- Sử dụng khăn ấm lau người trẻ và mặc quần áo thoáng mát để giảm nhiệt độ cơ thể.
- Đưa trẻ đến bệnh viện ngay nếu sốt cao không hạ hoặc có biểu hiện co giật.
Giữ môi trường sạch sẽ và thông thoáng
Môi trường xung quanh có ảnh hưởng lớn đến quá trình hồi phục của trẻ. Hãy đảm bảo phòng ở của trẻ luôn sạch sẽ, thoáng mát nhưng không quá lạnh. Tránh để trẻ tiếp xúc với khói thuốc lá, bụi bẩn, hay người bị các bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp.
Độ ẩm trong phòng nên được giữ ở mức vừa phải để giúp trẻ hô hấp dễ dàng hơn. Sử dụng máy tạo độ ẩm có thể là một giải pháp tốt trong những ngày không khí khô.
Vỗ lưng long đờm cho trẻ
Vỗ lưng để giúp trẻ dễ dàng tống đờm ra khỏi đường hô hấp là một trong những biện pháp được khuyến cáo. Thao tác này cần được thực hiện đúng cách:
- Đặt trẻ nằm sấp trên tay mẹ, đầu thấp hơn thân.
- Dùng tay khum vỗ nhẹ nhàng lên vùng lưng giữa hai bả vai.
- Thực hiện 2-3 lần mỗi ngày, mỗi lần từ 5-10 phút để giúp đờm dễ dàng được tống ra ngoài.
Đảm bảo trẻ nghỉ ngơi đủ
Đảm bảo trẻ sơ sinh bị viêm phổi được nghỉ ngơi đầy đủ là một yếu tố cực kỳ quan trọng trong quá trình phục hồi. Khi cơ thể nghỉ ngơi, đặc biệt là trong giấc ngủ, hệ miễn dịch của trẻ sẽ có điều kiện hoạt động hiệu quả hơn, giúp bé chống lại nhiễm trùng tốt hơn. Để tạo điều kiện cho trẻ nghỉ ngơi thoải mái, bố mẹ cần chuẩn bị một không gian yên tĩnh, tránh tiếng ồn và ánh sáng mạnh gây khó chịu cho bé. Nên giữ nhiệt độ phòng thoáng mát, không quá nóng hay quá lạnh, đồng thời đảm bảo trẻ được mặc quần áo thoải mái để dễ chịu khi ngủ. Trong những thời gian trẻ ngủ, bố mẹ có thể cố gắng hạn chế việc di chuyển hoặc tiếng động lớn trong nhà để tránh làm trẻ giật mình tỉnh giấc. Đặc biệt, nếu trẻ đang sốt hoặc ho, giấc ngủ sâu và liên tục sẽ giúp trẻ có thời gian tái tạo năng lượng và tăng cường khả năng hồi phục. Ngoài ra, cần theo dõi giấc ngủ của trẻ, nếu bé có dấu hiệu khó thở, cần lập tức kiểm tra và đưa trẻ đến cơ sở y tế nếu tình trạng xấu đi. Nhờ vậy, việc duy trì giấc ngủ và nghỉ ngơi đầy đủ sẽ giúp trẻ cải thiện sức khỏe nhanh chóng hơn khi bị viêm phổi. Điều này sẽ giúp hệ miễn dịch của trẻ hoạt động tốt hơn và tăng khả năng chống lại bệnh.
Tái khám theo lịch của bác sĩ
Sau khi điều trị tại nhà, bố mẹ cần đưa trẻ tái khám theo lịch hẹn của bác sĩ để đảm bảo tình trạng bệnh được kiểm soát tốt. Điều này giúp phát hiện sớm những dấu hiệu tái phát hoặc các vấn đề sức khỏe khác mà trẻ có thể gặp phải sau khi điều trị viêm phổi.
Dấu hiệu viêm phổi ở trẻ sơ sinh thường khá “mờ nhạt” và dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý đường hô hấp khác, khiến nhiều trường hợp chỉ được đưa vào viện khi bệnh đã tiến triển nặng. Điều này làm tăng nguy cơ biến chứng và khó khăn trong điều trị. Do đó, việc nhận biết đúng và đầy đủ các triệu chứng viêm phổi ở trẻ sơ sinh, cũng như nắm vững cách phòng ngừa hiệu quả là vô cùng quan trọng. Cha mẹ cần đặc biệt lưu ý và theo dõi sát sao tình trạng sức khỏe của trẻ để có thể can thiệp kịp thời, giảm nguy cơ bệnh nặng.
Babichuchu – Thế giới đồ chơi trẻ em, đồng hành cùng ba mẹ trên con đường nuôi dạy và phát triển của trẻ.
Khám phá những điều mới tại Fanpage Babichuchu – Thế giới đồ chơi trẻ em
Đồ chơi tuyệt vời, bé vui suốt đời.
Xem thêm bài viết hữu ích cho con tại đây!
